woensdag 8 maart 2017

Digitale bevalling dagboek Dokkumer vroedvrouw Schrader

Zoals in een blogbericht van augustus 2015 gemeld is het memorieboek ofwel dagboek van de Dokkumer vroedvrouw Schrader de afgelopen jaren steeds beter digitaal beschikbaar gekomen voor onderzoekers. Het manuscript omvat een unieke lange periode van 1693 tot 1745, waarin op boeiende wijze beschreven is hoe de vroedvrouw in vele bizarre situaties verzeilt raakte.
Laatste pagina getypte transcriptie


De hernieuwde aandacht voor deze medische en genealogische bron, die ooit in bezit was van de Dokkumer Fockema en de arts uit Ee, Jan Jans Kiestra, begon met een boek over dit Memoryboeck van de Vrouwens uit 1984 van de medisch historicus Van Lieburg. Daarin is echter slechts zo'n 20% van de inhoud van het origineel van Schrader getranscribeerd. Ook werden er diverse medische voorbeelden uitgelicht en toegelicht (Een Engelse versie verscheen onder de titel Mother and Child were saved.)

Een volledige transcriptie van de hand van de kunstschilder Van Kammen uit 1958 is aanwezig in de bibliotheek (afdeling Gezondheid) op het Streekarchief in Dokkum. Deze is echter alleen op papier beschikbaar, getypt en is niet vrij van transcriptiefouten, alhoewel die lastig te onderscheiden zijn van de vaak fonetische of zelfs foutieve schrijfwijze van de vroedvrouw.
Inmiddels hadden we al enkele jaren dankzij Tom Zijlstra wel een gedigitaliseerde namen-index en verrijkte ik diverse voorbeelden met genealogische gegevens. Vrouw Schrader beschreef sommige gevallen twee keer (een korte en een lange versie, achterin het manuscript). Meestal was er dan iets bijzonders aan de hand, vaak iets gruwelijks.

In de zomer van 2015 fotografeerde ik het originele boekwerk, dat zich bevindt in de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam, naast het Allard Pierson Museum. Voorbeelden daaruit kunt u bij mij opvragen.

Afgelopen week was ik op vrijdag vrij om een dagje te sneupen in Friesland. Na een bezoek aan wethouder Braaksma om nog even toe te lichten waarom de gedenksteen uit 1671 van Ezumazijl een mooie nieuwe plek verdient, begaf ik mij naar het Streekarchief in Dokkum. Ik schrok wat van de omvang van het papieren exemplaar met transcripties want het had een formaat telefoonboek. Toen was het een kwestie van bladzijde voor bladzijde scannen. Monnikenwerk (met dank aan Piet de Haan en de medewerkers van het Streekarchief) en een zware bevalling, maar de moeite waard.
Eindelijk kunnen we nu de volledige transcriptie van vrouw Schraders aantekeningboek met een groot publiek delen! Voor zowel geïnteresseerden in medische historie, streekgeschiedenis als genealogie een ware Fundgrube!
Er is ook een mooie link met het Dokkumer Kohier van de Personele Goedschatting 100e Penning uit 1703. De meeste van de daarin genoemde stadsbewoners komen ook in het manuscript Schrader voor, een prachtige aanvulling op de genealogie. De kordate vrouw kwam echter ook in de wijde omtrek in allerlei dorpen op bezoek, tot op Ameland aan toe.

Begin dus bij de gedigitaliseerde namen-index
Vervolgens kunt u gemakkelijk op datum bladeren naar de bijbehorende transcriptie en eventueel een scan van het origineel opvragen.
Mocht u een mooie vondst doen, laat het ons dan weten!  

Update: In het nieuwe, doorwrochte, boek Bierbrouwen in Dokkum worden scans van de geboortes van brouwerskinderen in ruime mate afgedrukt. Een zeer kleurrijk en informatief boek dat voor slechts 25 euro te koop is!

Geen opmerkingen: