dinsdag 2 februari 2016

Friese avonturier legde basis voor museum aan Cote d'Azur

Kortgeleden werd ik benaderd door George Homs met de vraag of ik Tinco Lycklama à Nijeholt kende. En uiteraard of ik meer van hem wist.
Nou ken ik de familie Lycklama à Nijeholt wel een beetje maar van Tinco had ik eerlijk gezegd nog nooit gehoord (dacht ik). En toch had ik blijkbaar wel eens iets over hem geschreven, want hij komt voor in het boek Iran and the Netherlands, interwoven through the ages, waarover ik in 2009 berichtte na de boekpresentatie in het Rijksmuseum voor Oudheden te Leiden.
Tinco in Albanees kostuum

De Oostfriese baron Tido von Inn- und Kniphausen die bij de VOC werkte en het olie-eiland Kharg geschonken kreeg kon ik me nog wel herinneren. Hij staat ook in bovengenoemd boek. En wellicht had deze kleurrijke persoonlijkheid mij enigszins afgeleid van die andere, misschien nog wel kleurrijker, persoonlijkheid uit Beetsterzwaag: Tinco Martinus Lycklama à Nijeholt. Niet dat hij nu zelf zoveel verdiensten had, maar dankzij de door voorgaande generaties opgebouwde rijkdom (o.a. door de vervening in Friesland) kon hij zich een avontuurlijk leven veroorloven.
Hij reisde niet alleen veel, zoals in 1866/67 een reis die via Berlijn, Moskou en Georgië naar Perzië (het huidige Iran) was gegaan, ook kocht hij onderweg veel kunstwerken.
Nadat hij uiteindelijk neerstreek aan de toen nog slaperige Cote d'Azur, in het plaatsje Cannes, schonk hij zijn collectie in 1877 aan de stad. Daaronder bevonden zich vele kunstwerken uit de Perzische Qajar-dynastie. De Oosterse collectie vormde de basis voor het huidige Musée de la Castre.

Ook liet hij in Cannes een aantal villa's bouwen, met de toepasselijke namen Villa Lycklama, Villa Eritia en Villa Burmania. Die laatste naam kwam uit de familie van zijn echtgenote Juliana Agatha Jacoba thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg, dochter van Gemme Onuphrius Tjalling Burmania, baron thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg (1806-1862) en Hendrika de Hoogh (1803-1880). De katholieke Juliana steunde de in Leeuwarden gevestigde zusters van de heilige Franciscus. In 1972 vertelde zuster Gregoria nog in de Leeuwarder Courant hoe zij de barones in 1913 verpleegde. Zij poseerde toen voor het portretschilderij van de barones in het Sint Bonifatius Hospitaal. Navraag bij Beetsterzwaag-kenner Jelle Terluin gaf nog geen duidelijkheid over de huidige verblijfplaats van het schilderij. Zou het nu in het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL) of het Fries Museum hangen? Wie het weet, mag het ons zeggen!
Wie weet waar het schilderij zich nu bevindt?

Overigens werden Tinco en zijn echtgenote wel in It Heitelân begraven. Op de katholieke begraafplaats van Wolvega werden ze bijgezet in de Lycklama kapel.
Alle details kunt u nalezen op de Wikipedia-pagina van Tinco Martinus Lycklama à Nijeholt die deze week door George Homs als een verlaat eerbetoon online gezet is. Aanvullingen zijn uiteraard welkom!

Update: Zoals u aan de reactie onder dit blogartikel en via Twitter hebt kunnen zien heeft Medisch Centrum Leeuwarden gemeld dat de barones bij hun in de vitrine hangt. En niet alleen zij, maar ook Tinco hangt daar met een tot nu toe onbekend portret! We gaan uitzoeken wie die geschilderd heeft.
Krantenberichten, bladzijden uit boeken en foto's van schilderijen kunt u zien in het online foto-album over Lycklama a Nijeholt.

Update 2: Er is inmiddels een toegewijde website in de lucht voor Tinco: http://tincolycklama.org/

Ook besteedde verslaggever van de Leeuwarder Courant, Erwin Boers, aandacht aan Tinco in een artikel van 2 pagina's in de krant van dinsdag 8 maart 2016: Ode aan merkwaardige avonturier Tinco.

1 opmerking:

FJ Mostert zei

Het schilderij hangt in het MCL! Het is geplaatst in een vitrine met meer herinneringen aan het Bonifatius Hospitaal, ter hoogte van routenummer 69 in het ziekenhuis.